Καρκίνος του εντέρου
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
Το παχύ έντερο αποτελεί το τελικό τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αφορά κυρίως μεγάλες ηλικίες αν και δυστυχώς δύναται να εμφανιστεί και σε νεότερες ηλικίες. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου συνήθως αρχίζει ως πολύποδας που αργά εξαλλάσσεται σε καρκίνο. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι παρουσιάζει ιδιαίτερα καλή πρόγνωση σε περίπτωση έγκαιρης διάγνωσης και αυτό καθιστά τον προληπτικό έλεγχο επιτακτική ανάγκη.
Ο προληπτικός έλεγχος με τη διαδικασία της κολονοσκόπησης σε ασυμπτωματικούς ασθενείς είναι στα 45 έτη στις Η.Π.Α. ενώ στην Ευρώπη στα 50 έτη. Τα αίτια δημιουργίας του καρκίνου του εντέρου δεν είναι πλήρως κατανοητά ακόμη και σήμερα. Θεωρείται ότι ο καρκίνος ξεκινάει από μεταλλάξεις που συμβαίνουν στο DNA των κυττάρων και στη συνέχεια αυτά πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας έναν όγκο.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα ποικίλουν και διαφέρουν ανάλογα με το μέρος που βρίσκεται ο όγκος σε σχέση με το παχύ έντερο.
Έτσι, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει τα παρακάτω:
- Αιμορραγία από τον πρωκτό: Το χρώμα του αίματος ανάλογα με τη θέση του όγκου μπορεί να είναι από ζωηρό κόκκινο μέχρι σκούρο μαύρο
- Μαύρα κόπρανα όταν ο όγκος βρίσκεται στην αρχή του παχέος εντέρου
- Διαταραχές στις κενώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή μεταβολή στην ποσότητα των κοπράνων
- Κοιλιακό πόνο ή δυσφορία
- Αδυναμία, εύκολη κόπωση και γενική κακουχία
- Ανεξήγητο χάσιμο βάρους
- Αναιμία
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:
- Μεγάλη ηλικία. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 50 ετών
- Έγχρωμες φυλές
- Άτομα με προϋπάρχουν καρκίνο εντέρου ή πολύποδες παχέος εντέρου
- Άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου
- Δίαιτα με χαμηλές φυτικές ίνες και υψηλά λιπαρά
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Κάπνισμα
- Αλκοόλ
- Γενετικά σύνδρομα όπως η αδενωματώδης πολυποδίαση και το σύνδρομο Lynch
- Άτομα που δεν ασκούνται καθόλου
Διάγνωση
Για την διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου εξέταση εκλογής είναι κολονοσκόπηση με ταυτόχρονη βιοψία αν κριθεί απαραίτητο. Στην κολονοσκόπηση εισάγουμε έναν σωλήνα με κάμερα από τον πρωκτό και τον προωθούμε σταδιακά μέχρι το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου. Με τον τρόπο αυτό επισκοπούμε πλήρως όλο το παχύ έντερο. Είναι μια διαδικασία η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί και στο ιατρείο. Ασυμπτωματικοί ασθενείς είναι προτείνεται να προβούν στην ηλικία μεταξύ 45-50 ενώ ασθενείς με συμπτώματα άμεσα. Δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις αίματος που εντοπίζουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου όμως υπάρχουν κάποιοι καρκινικοί δείκτες ( CEA , C19-9 ) που σε ένα βαθμό μπορεί να συμβάλλουν στη διάγνωση.
Αν τεθεί η διάγνωση καρκίνου του παχέος εντέρου τότε πρέπει αρχικά να γίνει σταδιοποίηση της νόσου με την οποία καθορίζουμε την επέκταση της νόσου.
Αυτή επιτυγχάνεται με μια σειρά απεικονιστικών εξετάσεων που ανάλογα με τη θέση του όγκου περιλαμβάνουν:
- Αξονική τομογραφία κοιλίας και θώρακος
- Μαγνητική τομογραφία πυέλου
- Ενδοορθικός υπέρηχος
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το σημείο του παχέος εντέρου που εντοπίζεται ο καρκίνος και από το στάδιο του. Κατά κανόνα η αντιμετώπιση της νόσου είναι χειρουργική. Αναλόγως της εντόπισης και της επέκτασης της νόσου μπορεί να γίνει χρήση χημειοθεραπείας, ανοσοθεραπείας και ακτινοβολίας προεγχειρητικά ή μεταγχειρητικά.
Κατά την επέμβαση αφαιρούμε ένα τμήμα του παχέος εντέρου ( κολεκτομή ) ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούμε και ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό της περιοχής γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία για την πρόγνωση της νόσου. Η αφαίρεση του σωστού αριθμού λεμφαδένων είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να έχουμε το επιθυμητό ογκολογικό αποτέλεσμα και μπορεί να επηρεάσει το προσδόκιμο του ασθενούς. Αυτού του είδους τα χειρουργεία πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο από χειρουργούς που έχουν εξειδικευτεί στον τομέα αυτό. Έτσι, ανάλογα με την εντόπιση του όγκου μπορεί να πραγματοποιηθεί δεξιά κολεκτομή, δεξιά εκτεταμένη κολεκτομή, αριστερή κολεκτομή, σιγμοειδεκτομή, χαμηλή πρόσθια εκτομή και κοιλιοπερινεϊκή εκτομή του ορθού.
Στη σημερινή εποχή τα χειρουργεία αυτά μπορεί να πραγματοποιηθούν και λαπαρασκοπικά από εξειδικευμένους χειρουργούς εντέρου διατηρώντας το ίδιο ογκολογικό αποτέλεσμα ενώ παράλληλα αποφεύγουμε τις μεγάλες τομές.
Τα πλεονεκτήματα της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής είναι εντυπωσιακά:
- Μικρές χειρουργικές τομές
- Γρήγορη ανάρρωση και ταχεία επάνοδο στην εργασία
- Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου
- Μικρότερη απώλεια αίματος και λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Μικρότερο ποσοστό μετεγχειρητικών κηλών
Είναι εύκολα λοιπόν αντιληπτό ότι σε σχέση με την ανοιχτή χειρουργική η λαπαροσκόπηση υπερτερεί σημαντικά και στη σημερινή εποχή θεωρείται επέμβαση εκλογής στην αντιμετώπιση σχεδόν όλων των χειρουργικών παθήσεων του παχέος εντέρου.
Ο ιατρός Κυρίτσης Αλέξανδρος, Γενικός Χειρουργός, έχει εξειδικευτεί επί τριετία στη χειρουργική παχέος εντέρου – πρωκτού σε κορυφαία νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου και των Η.Π.Α.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Είναι προτιμότερο να χειρουργηθώ ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά για τον καρκίνο εντέρου?
Σε εξειδικευμένα χέρια η λαπαροσκόπηση προσφέρει το ίδιο ογκολογικό αποτέλεσμα με την ανοιχτή χειρουργική ενώ υπερτερεί σημαντικά στον τομέα ανάρρωσης και μετεγχειρητικού πόνου. Επομένως η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση είναι η επέμβαση εκλογής
Τι είδους αναισθησία χρειάζεται και πόσες μέρες θα νοσηλευτώ στην κλινική?
Χρειάζεται απαραίτητα γενική αναισθησία και η διάρκεια νοσηλείας εξαρτάται από το μέρος του εντέρου που χρειάζεται εκτομή και από το αν η επέμβαση πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά ή όχι. Σε γενικές γραμμές σε περίπτωση λαπαροσκόπισης χρειάζονται 4 μέρες νοσηλεία ενώ στην ανοιχτή προσέγγιση μέχρι 7 μέρες νοσηλεία
Σε ποιόν γιατρό να πάω αν έχω διαγνωστεί με καρκίνο εντέρου?
Η κατάλληλη ειδικότητα είναι ο Γενικός Χειρουργός και συγκεκριμένα αυτός που έχει εξειδικευτεί στην χειρουργική παχέος εντέρου
Μετά το χειρουργείο θα χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία?
Το μέρος του εντέρου μαζί με τους λεμφαδένες που θα αφαιρεθεί στέλνεται για βιοψία. Ανάλογα με την επέκταση του καρκίνου στους λεμφαδένες θα εξαρτηθεί η περαιτέρω θεραπεία η οποία μπορεί να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία
Τι πρόγνωση έχω αν έχω διαγνωστεί με καρκίνο εντέρου?
Εδώ έχει τεράστια σημασία η επέκταση της νόσου και αν υπάρχουν μεταστάσεις τη στιγμή της διάγνωσης. Ο καρκίνος του εντέρου έχει πολύ καλή πρόγνωση ακόμη και πλήρη ίαση αν διαγνωστεί έγκαιρα. Γι’ αυτό πρέπει απαραίτητα να γίνονται όλες οι προληπτικές εξετάσεις από τον ασθενή και να μην αγνοούνται ύποπτα συμπτώματα αν υπάρχουν
Μετά την αφαίρεση εντέρου θα έχω επιπτώσεις στην καθημερινότητά μου?
Μετά το αρχικό στάδιο της ανάρρωσης και αν δεν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία ο ασθενής επανέρχεται χωρίς διαφορές στην καθημερινότητά του. Λόγω εκτομής τμήματος του παχέος εντέρου ενδεχομένως ο ασθενής να έχει περισσότερες κενώσεις και πιο υδαρείς σε σχέση με το παρελθόν
Links:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/colon-cancer/symptoms-causes/syc-20353669
