Μελάνωμα δέρματος

Το μελάνωμα αποτελεί τον κακοηθέστερο τύπο καρκίνου του δέρματος. Δημιουργείται από τα κύτταρα που φυσιολογικά παράγουν μελανίνη, ουσία που σχετίζεται  με το χρώμα του δέρματος. Συνήθως εντοπίζεται στο δέρμα αλλά σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες περιοχές όπως τα μάτια, το στόμα και ακόμα πιο σπάνια μέσα στο σώμα. Αποτελεί ιδιαίτερα επιθετικό τύπο καρκίνου που θέλει άμεση αντιμετώπιση.

Συμπτώματα

Αν και το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο ανθρώπινο σώμα συνηθέστερα εντοπίζεται στις περιοχές που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία. ( πρόσωπο, χέρια, πόδια, πλάτη ) .

Σπανιότερα εντοπίζεται στην παλάμη των χεριών, κάτω από τα νύχια και στις πατούσες των ποδιών.

Τα πρώτα σημεία στην εμφάνιση μελανώματος αποτελούν :

• Αλλαγή σε υπάρχον σπίλο του σώματος : Κάθε αλλαγή στο σχήμα, το μέγεθος ( άνω τον 6χιλ ), το χρώμα και τη διάμετρο ενός σπίλου είναι ύποπτη και μπορεί να υποδηλώνει την εμφάνιση μελανώματος.
• Ανάπτυξη καινούργιου σπίλου ( ελιάς ) που έχει ακανόνιστο σχήμα.

Πρέπει να τονιστεί πως κάποιες φορές το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί και χωρίς τη μορφή σπίλου γεγονός που καθιστά τη διάγνωσή του ακόμη πιο δύσκολη.

Αιτιολογία

Το μελάνωμα δημιουργείται όταν υπάρχει μια δυσλειτουργία στα κύτταρα που παράγουν μελανίνη. Κάποια κύτταρα αναπτύσσουν αλλαγές στο DNA με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα και να δημιουργούν μια μάζα από καρκινικά κύτταρα. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο ποιος είναι ο λόγος που προκαλεί αυτές τις αλλαγές στο DNA των κυττάρων. Φαίνεται ότι είναι συνδυασμός παραγόντων όπως η γενετική προδιάθεση, το περιβάλλον και  η έκθεση σε UV ακτινοβολία. 

Στοιχεία που μπορεί να προκαλέσουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης μελανώματος είναι:

• Άνθρωποι με ανοιχτό χρώμα δέρματος. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μικρότερη ποσότητα μελανίνης και επομένως είναι πιο εκτεθειμένοι στην ηλιακή ακτινοβολία.
• Άνθρωποι με ιστορικό ηλιακού εγκαύματος
• Άνθρωποι που εκτίθενται πολλές ώρες στον ήλιο
• Ιστορικό μελανώματος στην οικογένεια
• Άτομα με πολλούς σπίλους στο σώμα
• Άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα

Πρόληψη

Υπάρχουν κάποια βήματα τα οποία μπορούμε να ακολουθήσουμε ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης μελανώματος. Τα βήματα αυτά είναι:

• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα και ειδικά τις μεσημεριανές ώρες
• Χρήση αντηλιακού με μεγάλο δείκτη προστασίας
• Αποφυγή χρήσης συσκευών σολάριουμ
• Τακτική επισκόπηση του δέρματος του σώματός μας και σε περίπτωση κάποιας αλλαγής άμεση επίσκεψη σε αρμόδιο ιατρό

Διάγνωση

Αρχικά απαραίτητα είναι η κλινική εξέταση από έναν Γενικό Χειρουργό ή Δερματολόγο. Στη συνέχεια αν κάποια περιοχή θεωρηθεί ύποπτη για μελάνωμα τότε αφαιρείται ένα κομμάτι ( βιοψία ) και αυτό στέλνεται για ιστοπαθολογική εξέταση σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Αν επιβεβαιωθεί η διάγνωση του μελανώματος τότε ιδιαίτερα σημαντικό είναι να καθορίσουμε το μέγεθος του μελανώματος ( στάδιο ). Αυτό καθορίζεται από τα παρακάτω:

• Πάχος του μελανώματος : γενικά όσο πιο παχύ είναι το μελάνωμα τόσο περισσότερες οι πιθανότητες να έχει επεκταθεί και σε άλλες περιοχές
• Βιοψία φρουρού λεμφαδένα : Αν υπάρχει υποψία βάση του μεγέθους του μελανώματος ότι έχει επεκταθεί σε λεμφαδένες τότε με μια ειδική τεχνική εντοπίζουμε τον πρώτο λεμφαδένα που τροφοδοτείται από το μελάνωμα και τον στέλνουμε για βιοψία. Σε περίπτωση που η βιοψία είναι αρνητική υπάρχουν πολλές πιθανότητες η νόσος να μην έχει επεκταθεί
• Σε ανθρώπους με πιο προχωρημένα στάδια μελανώματος πραγματοποιούμε απεικονιστικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν αξονική τομογραφία ή ακόμη και υπολογιστική τομογραφία PET scan με σκοπό να εντοπίσουμε τυχόν απομακρυσμένες μεταστάσεις της νόσου

Θεραπεία

Ανάλογα με το μέγεθος και το στάδιο του μελανώματος εφαρμόζεται η κατάλληλη θεραπεία. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει τα παρακάτω:

• Χειρουργική ευρεία εκτομή ( τουλάχιστον 2 cm ) πέριξ της βλάβης. Στα αρχικά στάδια της νόσου αυτή η αντιμετώπιση αρκεί για να προσφέρει πλήρη ίαση.
• Χειρουργική αφαίρεση διηθημένων λεμφαδένων. Σε πιο προχωρημένα στάδια αφαιρούνται επιπλέον και οι λεμφαδένες στους οποίους έχει επεκταθεί η νόσος
• Ανοσοθεραπεία : Η ανοσοθεραπεία πραγματοποιείται με ειδικά χάπια που ενισχύουν το ανοσοποιητικό και το βοηθούν να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα. Είναι μια θεραπεία που τα τελευταία χρόνια έχει βρει μεγάλη απήχηση στην αντιμετώπιση του προχωρημένου σταδίου του μελανώματος
• Ακτινοβολία μέσω της οποίας σκοτώνουμε τα καρκινικά κύτταρα
• Χημειοθεραπεία η οποία μπορεί να δοθεί τόσο ενδοφλέβια όσο και με χάπια εκ του στόματος

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Links:

https://www.skincancer.org/skin-cancer-information/melanoma/melanoma-warning-signs-and-images/

https://www.cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer.html