Επεμβάσεις παχυσαρκίας

Η χειρουργική της παχυσαρκίας έχει ως στόχο τη δραστική μείωση του βάρους σε παχύσαρκους ασθενείς. Τα  κριτήρια για να πραγματοποιηθεί μια επέμβαση παχυσαρκίας είναι ιδιαίτερα αυστηρά. Καταρχήν ο Δείκτης  Μάζας  Σώματος ( Δ.Μ.Σ.) πρέπει να ξεπερνά το 40 Kg/m². Ο Δ.Μ.Σ. υπολογίζεται από το πηλίκο: βάρος/ύψος². Επεμβάσεις παχυσαρκίας ενδείκνυνται και σε ασθενείς με Δ.Μ.Σ. 35-40 όταν αυτοί πάσχουν από ασθένειες όπως σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση και άπνοια ύπνου. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που η παχυσαρκία προκαλεί έντονα προβλήματα υγείας η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε άτομα με Δ.Μ.Σ. 30-35.  Ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται από διατροφολόγο τουλάχιστον ένα χρόνο πριν την επέμβαση και μόνο επί αποτυχίας της δίαιτας να οδηγείται στο χειρουργείο. Τέλος, επιβάλλεται η παρακολούθηση των ασθενών από ψυχολόγο για χρονικό διάστημα ενός έτους πριν το χειρουργείο.
Όταν οι ασθενείς πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις τότε έχουν ένδειξη χειρουργικής επέμβασης. Πρέπει να τονιστεί ότι η νοσογόνος παχυσαρκία είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας σε ένα ασθενή και γι’ αυτό πρέπει να θεραπεύεται.

Μέσω της επέμβασης παχυσαρκίας μειώνουμε σημαντικά το ρίσκο εμφάνισης απειλητικών καταστάσεων για την ζωή όπως:

• Καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά
• Αρτηριακή υπέρταση
• Άπνοια ύπνου
• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
• Λιπώδη διήθηση ήπατος

Αντιμετώπιση

Τη σημερινή εποχή οι επεμβάσεις για την παχυσαρκία πραγματοποιούνται Λαπαροσκοπικά  με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν ανώδυνες και αναίμακτες.

Τα πλεονεκτήματα της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής είναι εντυπωσιακά:

• Μικρές χειρουργικές τομές
• Γρήγορη ανάρρωση και ταχεία επάνοδο στην εργασία
• Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου
• Μικρότερη απώλεια αίματος και λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
• Μικρότερο ποσοστό μετεγχειρητικών κηλών

Τα προηγούμενα χρόνια είχε βρει ιδιαίτερη απήχηση η τοποθέτηση γαστρικού δακτυλίου . Η μέθοδος αυτή όμως πλέον δεν χρησιμοποιείται στα διεθνή κέντρα αντιμετώπισης της παχυσαρκίας καθώς εμφανίζει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά επιπλοκών μακροπρόθεσμα καθώς και η απώλεια βάρους δεν είναι η αναμενόμενη.

Έτσι, οι διεθνώς καταξιωμένες και πλέον αποτελεσματικές μέθοδοι αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι οι εξής:

-Λαπαροσκοπικό Γαστρικό Μανίκι ( Sleeve Gastrectomy )

Με τη μέθοδο αυτή λαπαροσκοπικά αφαιρούμε το μεγαλύτερο μέρος του στομαχιού και μένει ένα μικρό υπόλειμμα σε σχήμα “μανικιού” .  ( αφαιρούμε περίπου το 80% του στομαχιού ) Έτσι, μειώνεται δραστικά η χωρητικότητα του στομαχιού και επέρχεται γρήγορα το αίσθημα του κορεσμού με τη λήψη μικρής ποσότητας τροφής. Παράλληλα, αφαιρούμε το τμήμα εκείνο του στομαχιού που παράγει την ορμόνη Γρελίνη η οποία δημιουργεί το αίσθημα της πείνας.  

Πλεονεκτήματα

• Χάσιμο 60-70% του περιττού βάρους
• Μικρή νοσηλεία ( 2-3 ημέρες )
• Διατήρηση της ανατομίας του σώματος

Μειονεκτήματα

• Μη αναστρέψιμη επέμβαση
• Μικρή δυσαπορρόφηση βιταμινών

-Λαπαροσκοπικό Γαστρικό Bypass ( Gastric Bypass )

Με τη μέθοδο αυτή δεν αφαιρούμε μέρος από το στομάχι. Αντιθέτως, παρακάμπτουμε το μεγαλύτερο μέρος του στομαχιού και ένα μεγάλο μέρος του λεπτού εντέρου.
Έτσι λοιπόν, χωρίζουμε το στομάχι και χρησιμοποιούμε μόνο ένα μικρό πάνω μέρος του το οποίο αναστομώνουμε με το λεπτό έντερο. Επομένως, μειώνεται η χωρητικότητα του λειτουργικού στομαχιού και ταυτόχρονα παρακάμπτεται το τμήμα του στομαχιού που παράγει την ορμόνη Γρελίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για το αίσθημα της πείνας.  Τέλος, επειδή παρακάμπτουμε και ένα μέρος του λεπτού εντέρου δεν απορροφώνται όλα τα συστατικά της τροφής.

Πλεονεκτήματα

• Χάσιμο 70-80% του περιττού βάρους
• Καλύτερη αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη

Μειονεκτήματα

• Αλλαγή στην ανατομία του σώματος
• Τεχνικά πιο δύσκολη επέμβαση από το γαστρικό μανίκι
• Μόνιμη δυσαπορρόφηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων με αποτέλεσμα τη λήψη συμπληρωμάτων εφ όρου ζωής.
• Μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας

-Χολοπαγκρεατική εκτροπή

Στην επέμβαση αυτή αφαιρούμε ένα μεγάλο μέρος από το στομάχι και το κομμάτι που μένει το αναστομώνουμε με το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου παρακάμπτοντας περίπου τα ¾ του λεπτού εντέρου. Επιπλέον το τμήμα του λεπτού εντέρου που έχει τα παγκρεατικά ένζυμα αναστομώνεται στο τελικό τμήμα του υπόλοιπου λεπτού εντέρου όπου πραγματοποιείται η μίξη των τροφών με τα ένζυμα.

Πλεονεκτήματα

• Χάσιμο 80-90% του περιττού βάρους
• Πιο αποτελεσματικό από όλες τις τεχνικές στην αντιμετώπιση του διαβήτη

Μειονεκτήματα

• Τεχνικά η δυσκολότερη επέμβαση με τις περισσότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές
• Μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας σε σχέση με τις άλλες τεχνικές
• Πολύ μεγάλη δυσαπορρόφηση συστατικών και βιταμινών

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται και κάποιες καινούργιες τεχνικές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας  οι οποίες είναι λιγότερο επεμβατικές. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι οι επεμβάσεις αυτές είναι λιγότερο αποτελεσματικές σε σχέση με τις διεθνώς καταξιωμένες. 

Οι επεμβάσεις αυτές είναι : 

• Ενδοσκοπική τοποθέτηση γαστρικού μπαλονιού Με τη μέθοδο αυτή εισάγουμε με γαστροσκόπιο ένα μπαλόνι μέσα στο στομάχι. Αυτό δίνει την αίσθηση του κορεσμού στον ασθενή μειώνοντας το αίσθημα της πείνας και προκαλώντας μείωση του βάρους. Το μειονέκτημα είναι ότι η λύση είναι προσωρινή καθώς το μπαλόνι πρέπει να αφαιρεθεί μετά από διάστημα δύο μηνών
• Έκχυση ειδικού ενέσιμου υλικού (botulinum toxin ) ενδοσκοπικά στο στομάχι. Με την τεχνική αυτή παραλύουμε συγκεκριμένο τμήμα του στομαχιού που παράγει ορμόνες σχετικές με την πείνα και ο ασθενής τρώει μικρότερες ποσότητες. Η διάρκεια της παράλυσης είναι περίπου 4 μήνες και μετά η επέμβαση μπορεί να ξαναπραγματοποιηθεί αν είναι αναγκαίο
• Γαστρική πτύχωση. Στην επέμβαση αυτή δεν αφαιρούμε μέρος του στομαχιού αλλά ράβουμε με ειδική τεχνική το στομάχι έτσι ώστε να ‘ διπλώσει ‘ και μειωθεί ο όγκος του. Με τον τρόπο αυτό ο ασθενής τρώει μικρότερες ποσότητες φαγητού.

Ο ιατρός Κυρίτσης Αλέξανδρος έχει εκπαιδευτεί στον τομέα της Βαριατρικής και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στο κορυφαίο Νοσοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου για επεμβάσεις παχυσαρκίας ¨King’s College Hospital London¨

Συχνές ερωτήσεις

Link 
https://asmbs.org/patients/bariatric-surgery-procedures 
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bariatric-surgery/about/pac-20394258