Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια ιατρική κατάσταση κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου επιστρέφει (παλινδρόμηση) στον οισοφάγο και το λαιμό. Τα άτομα που βιώνουν δύο ή περισσότερα επεισόδια γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης εβδομαδιαίως τα οποία οδηγούν σε βλάβη του οισοφάγου και μείωση της ποιότητας ζωής διαγιγνώσκονται με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Η ΓΟΠ είναι μια χρόνια πάθηση που συχνά επιμένει επ’ αόριστον σε πολλούς ασθενείς, αν και η βλάβη του οισοφάγου είναι χρόνια αλλά μπορεί να αντιστραφεί με την κατάλληλη θεραπεία. Κατατάσσεται ως η δεύτερη πιο διαδεδομένη γαστρεντερική πάθηση μετά τη σπαστική κολίτιδα (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου).
Επιπολασμός και παράγοντες κινδύνου
Ο επιπολασμός των συμπτωμάτων γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης αυξάνεται. Ωστόσο, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου διαφέρει σημαντικά στις διάφορες χώρες. Για παράδειγμα, στην Κίνα ο επιπολασμός εκτιμάται σε μόλις 25%, ενώ σε ορισμένες χώρες αγγίζει το 52% καθιστώντας τον μεταξύ των υψηλότερων παγκοσμίως. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υψηλότερη επίπτωση των συμπτωμάτων παλινδρόμησης σε παγκόσμιο επίπεδο περιλαμβάνουν:
- Ηλικία άνω των 50 ετών
- Κάπνισμα
- Τακτική χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) και ασπιρίνης
- Χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση
- Παχυσαρκία (τα άτομα με παχυσαρκία έχουν διπλάσιο ποσοστό παλινδρόμησης από το μέσο πληθυσμό)
Συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι η καούρα, που χαρακτηρίζεται από αίσθημα καύσου στο στήθος και/ή στο λαιμό. Άλλα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης περιλαμβάνουν:
- Όξινη γεύση στο λαιμό
- Επίμονος ερεθισμός του λαιμού και βραχνή φωνή
- Χρόνιο βήχα ή δύσπνοια
- Δυσκολία κατάποσης (δυσφαγία)
- Πόνος στο στομάχι ή στο στήθος
- Παραγωγή φλέγματος
Συνήθως, ο πόνος και η καούρα εμφανίζονται μετά τα γεύματα, ιδίως τα μεγάλα γεύματα που συνοδεύονται από άφθονα υγρά. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται όταν είστε ξαπλωμένοι και τείνουν να μειώνονται όταν βρίσκεστε σε όρθια ή καθιστή θέση.
Τρόφιμα προς αποφυγή για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Ορισμένες τροφές μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης αποδυναμώνοντας τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα ή αυξάνοντας την παραγωγή γαστρικού οξέος. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν:
- Λιπαρά, τηγανητά και πικάντικα τρόφιμα
- Όξινα φρούτα και οι χυμοί τους
- Σκόρδο και κρεμμύδια
- Σάλτσα ντομάτας
- Καφεΐνη
- Αλκοόλ
- Σοκολάτα
- Μέντα
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν παρουσιάζουν όλοι παλινδρόμηση από αυτές τις τροφές. Οι ασθενείς ενθαρρύνονται να εντοπίζουν και να αποφεύγουν συγκεκριμένες τροφές που προκαλούν τα συμπτώματά τους.
Πώς τίθεται η διάγνωση για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης αρχίζει με κλινική εξέταση και αξιολόγηση των συμπτωμάτων. Πρόσθετες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινολογικές εξετάσεις γεύματα με βάριο και αξονικές τομογραφίες, μπορεί να είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η πιο αξιόπιστη και ουσιαστική εξέταση για τη διάγνωση και την ταξινόμηση της ΓΟΠ είναι η οισοφαγογαστροσκόπηση, η οποία διενεργείται από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο. Εάν είναι απαραίτητο, μπορεί να διενεργηθεί 24ωρη παρακολούθηση του pH και/ή εξέταση μανομετρίας. Αυτή περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός φορητού ηλεκτροδίου στον κατώτερο οισοφάγο για την καταγραφή των επιπέδων οξύτητας ή/και της πίεσης.
Πώς αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η θεραπεία της ΓΟΠ ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Για ήπια συμπτώματα συνιστώνται τα ακόλουθα μέτρα:
- Αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα, ειδικά πριν από τον ύπνο
- Διακόψτε το κάπνισμα
- Να μετριάσετε την πρόσληψη τροφών που προκαλούν παλινδρόμηση, όπως τα τηγανητά, τα πικάντικα και τα λιπαρά τρόφιμα.
- Αποφύγετε τα στενά ρούχα και τις ζώνες
- Ανασηκώστε το κεφάλι κατά τη διάρκεια του ύπνου κατά 10 cm.
- Αποφύγετε να ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό
- Διαχείριση του στρες
Για ήπια έως μέτρια συμπτώματα συνιστώνται ειδικά φάρμακα όπως αντιόξινα και γενικά γαστροπροστατευτικά φάρμακα. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν παρά τη χρόνια χρήση φαρμάκων μπορεί να συνιστάται χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση αποσκοπεί στην αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας και ανατομίας του οισοφάγου οδηγώντας σε πλήρη ανακούφιση των συμπτωμάτων και απόλυτη άνεση του ασθενούς. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Αλέξανδρο Κυρίτση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της ΓΟΠ περιλαμβάνει κλινική εξέταση, αξιολόγηση των συμπτωμάτων και απεικονιστικές εξετάσεις, με την οισοφαγογαστροσκόπηση να αποτελεί την πιο αξιόπιστη μέθοδο.
Μπορούν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ΓΟΠ;
Ναι, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η αποφυγή μεγάλων γευμάτων πριν από τον ύπνο και η απώλεια βάρους, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα συμπτώματα της ΓΟΠ.
Ποιες τροφές μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα ΓΟΠ;
Οι τροφές που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα ΓΟΠ περιλαμβάνουν τα λιπαρά, τα τηγανητά, τα πικάντικα φαγητά και εκείνες που αποδυναμώνουν τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ.
Πώς επηρεάζει η ΓΟΠ τον οισοφάγο;
Η ΓΟΠ μπορεί να προκαλέσει χρόνια βλάβη στον οισοφάγο, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως καούρα και δυσκολία στην κατάποση.
Τι είναι η θολοπλαστική κατά Nissen;
Η θολοπλαστική Nissen είναι μια χειρουργική επέμβαση που αποκαθιστά τη λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα για την πρόληψη της παλινδρόμησης και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ΓΟΠ.