Ορθοκήλη

Με τον όρο ορθοκήλη εννοούμε την προβολή (έξοδο) του τελικού τμήματος του παχέος εντέρου, δηλαδή του ορθού, από το οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου. Ο χώρος μεταξύ του πρωκτού και του κόλπου στις γυναίκες αποτελείται από ένα λεπτό στρώμα ιστού, το οποίο για διαφόρους λόγους με την πάροδο του χρόνου γίνεται πιο αδύναμο. Έτσι, επιτρέπεται η προβολή του εντέρου μέσα στον κόλπο δημιουργώντας κήλη.

Πώς κατατάσσεται η ορθοκήλη;

Η βαρύτητα της πάθησης μπορεί να υπολογιστεί, ανάλογα με το μήκος της προβολής του ορθού στο οπίσθιο κολπικό τοίχωμα. Σύμφωνα με τη μεταβλητή αυτή, οι ορθοκήλες διακρίνονται σε:

• Μεγάλες: Μήκος μεγαλύτερο των 4 cm.
• Μεσαίες: Μήκος μεταξύ 2 και 4 cm.
• Μικρές: Μήκος μικρότερο από 2 cm.

Παράλληλα, η ορθοκήλη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ανάλογα με το επίπεδο που φτάνει σε σχέση με τα υπόλοιπα πυελικά όργανα. Μια ορθοκήλη 1^ου βαθμού προπίπτει πάνω από το αιδοίο, ενώ μια ορθοκήλη 2^ου βαθμού φτάνει μέχρι το αιδοίο. Η ορθοκήλη 3^ου βαθμού προπίπτει εκτός του αιδοίου.

Πώς δημιουργείται η ορθοκήλη;

Ο ακριβής μηχανισμός δημιουργίας ορθοκήλης παραμένει άγνωστος. Φαίνεται όμως ότι το σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει η χαλάρωση των μυών της πυέλου. Παράγοντες που συμβάλλουν στην αδυναμία των μυών είναι οι παρακάτω:

• Προχωρημένη ηλικία
• Πολλαπλοί φυσιολογικοί τοκετοί
• Χρόνια δυσκοιλιότητα
• Πολλαπλά χειρουργεία στην πύελο
• Παχυσαρκία
• Έντονη άρση βάρους
• Τραυματισμοί στους μυς του πρωκτού

Ορθοκήλη: Συμπτωματολογία

Μια μικρή ορθοκήλη συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Στην πραγματικότητα, το 40% των γυναικών διαπιστώνουν ορθοκήλη σε τυχαίο έλεγχο ρουτίνας, χωρίς να έχουν το παραμικρό σύμπτωμα.

Όταν όμως η ορθοκήλη μεγαλώσει, και ανάλογα με το μέγεθος μπορεί να προκαλέσει τα παρακάτω:

• Ψηλαφητή μάζα που προβάλλει μέσα από τον κόλπο.
• Δυσκολία στην αφόδευση και διαταραχές στις κενώσεις.
• Δυσφορία και πόνος κατά τη συνουσία και διαταραχές στη σεξουαλική ζωή.
• Αιμορραγία από τον κόλπο.

Διάγνωση της ορθοκήλης

Στις περισσότερες φορές η κλινική εξέταση από ένα έμπειρο πρωκτολόγο αρκεί για να θέσει τη διάγνωση ορθοκήλης. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης πραγματοποιείται αμφίχειρη εξέταση του κόλπου και του πρωκτού, όπου διαπιστώνεται σε μεγάλο ποσοστό η ύπαρξη ορθοκήλης.

Σε περίπτωση που χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος, τότε προχωράμε στις παρακάτω εξετάσεις:

• Μαγνητική τομογραφία πρωκτού
• Πρωκτογραφία (αφοδευσιογράφημα), όπου με τη βοήθεια του ακτινολογικού εργαστηρίου παρατηρούμε την περιοχή στη διάρκεια της αφόδευσης.

Θεραπεία & Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της ορθοκήλης εξαρτάται από τη σοβαρότητα του εκάστοτε περιστατικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση της ορθοκήλης είναι συντηρητική. Όταν αυτή είναι ασυμπτωματική, ή τα συμπτώματα είναι ήπια, τότε δεν έχει ένδειξη η χειρουργική επέμβαση. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει μια δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες και νερό με σκοπό την αποφυγή δυσκοιλιότητας, η οποία είναι κακός προγνωστικός παράγοντας για την εξέλιξη της ορθοκήλης.

Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια για την ενίσχυση των μυών του πυελικού εδάφους που επιτυγχάνεται με τις ασκήσεις Kegel. Οι ασκήσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν και με τη βοήθεια ενός φυσιοθεραπευτή αρχικά και έχουν αρκετά καλά αποτελέσματα.

Στην περίπτωση που η ορθοκήλη δημιουργεί έντονα ενοχλήματα τότε προχωράμε στην χειρουργική αντιμετώπιση. Επίσης, επειδή η ορθοκήλη οφείλεται σε χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους, μπορεί να συνυπάρχει με ανάδειξη προβλημάτων των πυελικών οργάνων. Αυτά περιλαμβάνουν πρόπτωση της μήτρας και πρόπτωση της ουροδόχου κύστης. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται η χειρουργική παρέμβαση.

Οι επιλογές χειρουργικής αντιμετώπισης είναι:

• Επέμβαση μέσω του πρωκτού και του κόλπου, όπου αφαιρούμε τον ιστό που περισσεύει και ενισχύουμε το τοίχωμα με ραφές ή τη χρήση πλέγματος. Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί και με ραχιαία αναισθησία.
• Διακοιλιακή επέμβαση ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά, με την οποία καθηλώνουμε το ορθό στην λεκάνη είτε με ραφές είτε με τη χρήση πλέγματος.

Ο καταρτισμένος Γενικός Χειρουργός Κυρίτσης Αλέξανδρος έχει εκπαιδευτεί στον τομέα της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στα κορυφαία Νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου King’s College Hospital London, Manchester Royal Infirmary και Chesterfield Royal Hospital. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για την ορθοκήλη, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του για άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση.

Συχνές ερωτήσεις

Links

https://fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/rectocele

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rectocele/symptoms-causes/syc-20353414

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/rectocele