Ορθοκολπικό συρίγγιο

Με τον όρο ορθοκολπικό συρίγγιο εννοούμε την δημιουργία επικοινωνίας μεταξύ του κόλπου της γυναίκας και του ορθού. Υπό φυσιολογικές συνθήκες ο κόλπος και το ορθό ( τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου ) αν και βρίσκονται ανατομικά κοντά δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Είναι μία κατάσταση που μπορεί να ταλαιπωρήσει έντονα τη γυναίκα που πάσχει και να επηρεάσει την κοινωνική και σεξουαλική της ζωή. Παγκοσμίως γυναίκες που γεννούν φυσιολογικά σε ποσοστό 0.5% θα πάθουν κάποιας μορφής ορθοκολπικού συριγγίου. Σε νόσο του Crohn το ποσοστό φτάνει το 10%.

Αιτιολογία

Το ορθοκολπικό συρίγγιο μπορεί να δημιουργηθεί από:

  • Τραυματισμό κατά τη διάρκεια φυσιολογικού τοκετού. Αποτελεί την πιο συχνή αιτία και το ορθοκολπικό συρίγγιο προκαλείται από βλάβες στο περίνεο και στους μυς του πρωκτού
  • Νόσο του Crohn. Λόγω χρόνιας φλεγμονής της περιοχής προκαλείται συρίγγιο που συνδέει τον κόλπο με το ορθό
  • Καρκίνο και ακτινοβολία της περιοχής. Ένας μεγάλος όγκος του πρωκτού μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία συριγγίου . Επίσης, η ακτινοβολία στην περιοχή για θεραπευτικούς σκοπούς μπορεί να προκαλέσει ορθοκολπικό συρίγγιο το οποία εμφανίζεται συνήθως 6 μήνες με 2 χρόνια μετά τις συνεδρίες ακτινοβολίας.
  • Χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή οι οποίες είτε λόγω τραυματισμού είτε λόγω μετεγχειρητικής φλεγμονής μπορεί να προκαλέσουν ορθοκολπικό συρίγγιο.
  • Εξαιρετικά σπάνια το συρίγγιο μπορεί να δημιουργηθεί εξαιτίας φλεγμονής λόγω ελκώδης κολίτιδας ή λόγω εκκοπλωματίτιδας

Συμπτωματολογία

Ανάλογα με το μέγεθος και την εντόπιση του ορθοκοπικού συριγγίου τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια μέχρι μεγάλης έκτασης.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Έξοδος αερίων, κοπράνων και πύου από τον κόλπο
  • Εκροή πολύ δύσοσμης βλέννης από τον κόλπο
  • Επαναλαμβανόμενες κολπίτιδες και ουρολοιμώξεις
  • Ερεθισμό και πόνο στον κόλπο και στο περίνεο
  • Πόνο κατά τη σεξουαλική πράξη
  • Διαταραχές στις κενώσεις
  • Ακράτεια
  • Δημιουργία αποστήματος στην περιοχή

Διάγνωση

Αρχικά επιβάλλεται η κλινική εξέταση από έναν εξειδικευμένο πρωκτολόγο. Μετά από ένα πλήρες ιστορικό ο πρωκτολόγος θα πραγματοποιήσει αμφίχειρη εξέταση τόσο του κόλπου όσο και του πρωκτού. Με δακτυλική εξέταση λοιπόν εξετάζεται ταυτόχρονο ο κόλπος και ο πρωκτός. Μπορεί να πραγματοποιηθεί επιπλέον και πρωκτοσκόπηση και κολποσκόπηση όπου με ειδικά εργαλεία βλέπουμε στο εσωτερικό του πρωκτού και του κόλπου.

Επιπλέον εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν για τη διάγνωση ορθοκολπικού συριγγίου είναι:

  • Ενδοορθικός υπέρηχος όπου με τη βοήθεια ειδικού εργαλείου πραγματοποιούμε υπέρηχο στο εσωτερικό του πρωκτού
  • Έκχυση ειδικής χρωστικής από τον κόλπο και τοποθέτηση γάζας στο εσωτερικό του πρωκτού. Αν η γάζα βαφτεί με το χρώμα της χρωστικής επιβεβαιώνεται η ύπαρξη ορθοκολπικού συριγγίου
  • Βαριούχο ένεμα όπου με τη βοήθεια σκιαστικού επιβεβαιώνεται το ορθοκολπικό συρίγγια σε απλή ακτινογραφία
  • Αξονική τομογραφία
  • Μαγνητική τομογραφία

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του ορθοκολπικού συριγγίου είναι κατά κανόνα χειρουργική. Προτού προβούμε σε χειρουργική επέμβαση στην περιοχή πρέπει να σιγουρευτούμε ότι οι ιστοί πέριξ του συριγγίου είναι υγιείς και χωρίς φλεγμονή. Συνήθως περιμένουμε 3-6 μήνες με συνδυασμό διαφόρων αντιβιοτικών ώστε να εξαλειφθεί πλήρως η φλεγμονή. Σκοπός της επέμβασης είναι η καταστροφή του συριγγίου και η σύγκλειση των οπών ώστε να διακοπεί η επικοινωνία του κόλπου με τον πρωκτό.

Ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του συριγγίου οι επιλογές είναι:

  • Καυτηριασμός του συριγγίου με διαθερμία ή λέιζερ και σύγκλειση με ραφές του έσω και έξω στομίου
  • Τοποθέτηση βιολογικού υλικού στο συρίγγιο ή ειδικού πλέγματος
  • Χρησιμοποίηση γειτονικού κρημνού για το κλείσιμο του συριγγίου
  • Πραγματοποίηση λαπαροσκοπικής προσωρινής κολοστομίας για διάστημα 6 μηνών ώστε να αποκλίνουμε τα κόπρανα από τον πρωκτό και να πραγματοποιήσουμε με ιδανικές συνθήκες τη θεραπεία του συριγγίου. Αφού ολοκληρωθεί η θεραπεία του ορθοκολπικού συριγγίου η κολοστομία αναστρέφεται και τα κόπρανα οδηγούνται ξανά στον πρωκτό

Ο ιατρός Κυρίτσης Αλέξανδρος, Γενικός Χειρουργός, έχει εξειδικευτεί επί τριετία στη χειρουργική πρωκτού σε κορυφαία νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου και των Η.Π.Α.

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Σε ποιόν ιατρό πρέπει να απευθυνθώ αν πιστεύω ότι έχω ορθοκολπικό συρίγγιο?

Η κατάλληλη ειδικότητα είναι ο εξειδικευμένος πρωκτολόγος που έχει την εμπειρία να αντιμετωπίσει περίπλοκα συρίγγια

Έχω ορθοκολπικό συρίγγιο αλλά δεν θέλω να χειρουργηθώ. Μπορεί να κλείσει μόνο του?

Η πιθανότητα αυτή είναι εξαιρετικά μικρή. Σχεδόν πάντα η χειρουργική παρέμβαση είναι απαραίτητη

Ποια μέθοδος είναι η καλύτερη? Πρέπει να κάνω προσωρινή κολοστομία?

Το είδος επέμβασης εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος του συριγγίου. Η πραγματοποίηση προσωρινής κολοστομίας δίνει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επούλωσης του ορθοκολπικού συριγγίου αλλά δεν είναι τις περισσότερες φορές επιθυμητή από τον ασθενή. Δυστυχώς σε περίπλοκες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη

Σε περίπτωση αναμονής για χειρουργείο μπορώ να κάνω κάτι για να βελτιώσω την κατάσταση?

Να πλένουμε τακτικά με άφθονο νερό την περιοχή και έπειτα να την στεγνώνουμε καλά. Να βάζουμε τάλκ ή παρόμοιες κρέμες που προστατεύουν από ερεθισμό του δέρματος. Τέλος να αποφεύγουμε στενά ρούχα και να προτιμούμε άνετα και φαρδιά.

Αν χειρουργηθώ υπάρχει περίπτωση υποτροπής? Πόσο καιρό πρέπει να λείψω από τη δουλειά μου?

Ανάλογα με τη μέθοδο επέμβασης υπάρχει ένα ποσοστό υποτροπής στο 5-15%. Στις περισσότερες περιπτώσεις η επιστροφή στις δραστηριότητές μας είναι άμεση. Σε περίπτωση λαπαροσκοπικής προσωρινής κολοστομίας η επιστροφή υπολογίζεται σε δύο εβδομάδες.

Links:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rectovaginal-fistula/symptoms-causes/syc-20377108 
https://www.healthline.com/health/rectovaginal-fistula