Χολολιθίαση
Τι είναι η χολολιθίαση;
Με τον όρο χολολιθίαση εννοούμε τη δημιουργία πετρών στη χοληδόχο κύστη, ένα μικρό όργανο της άνω δεξιάς κοιλιακής χώρας. Το όργανο αυτό αποτελεί αποθήκη της χολής. Η χολή είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πεπτικό υγρό, το οποίο παράγεται στο ήπαρ. Φυσιολογικά, υπάρχει μόνο χολή εντός της χοληδόχου κύστης. Ωστόσο, αρκετά συχνά για διαφόρους λόγους δημιουργούνται λίθοι εντός της, προκαλώντας το φαινόμενο της χολολιθίασης. Η χολολιθίαση συναντάται σε μεγαλύτερο ποσοστό στις γυναίκες και μπορεί να δημιουργήσει ποικίλα προβλήματα στον ασθενή. Αποτελεί ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε χειρουργική επέμβαση.
Χολολιθίαση: Προδιαθεσικοί παράγοντες
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία της χολολιθίασης είναι πολυάριθμοι, και περιλαμβάνουν τα κάτωθι:
- Γυναικείο φύλο
- Παχυσαρκία
- Εγκυμοσύνη
- Ηλικίες άνω των 40 ετών
- Κληρονομικότητα
- Σακχαρώδη διαβήτη
Εκτός από τα παραπάνω, η χολολιθίαση μπορεί να δημιουργηθεί εξαιτίας της υπερχοληστερολαιμία, μίας μορφής υπερλιπιδαιμίας η οποία περιγράφει την υψηλή συγκέντρωση χοληστερόλης στο αίμα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η χοληφόρα μπορεί να διασπάσει τη χοληστερόλη που εκκρίνεται από το ήπαρ. Ωστόσο, εάν το ποσοστό αυτής ξεπερνά το ανεκτό, η χοληστερόλη υπόκειται «κρυσταλλοποίηση» και δημιουργεί τους γνωστούς λίθους τη χοληδόχου.
Ένα άλλο, ιδιαίτερα συχνό αίτιο της δημιουργίας λίθων στη χοληδόχο κύστη αποτελεί η υψηλή συγκέντρωση χολερυθρίνης, μιας χρωστικής ουσίας η οποία παράγεται από τη διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αυτό είναι αποτέλεσμα ορισμένων αιματολογικών νόσων.
Σε σπανιότερες περιπτώσεις, οι πέτρες στη χολή δημιουργούνται εξαιτίας μειωμένης κινητικότητας της χοληφόρας. Εάν το όργανο δεν αδειάζει αποτελεσματικά, είναι πιθανό να συμβάλλει στη δημιουργία λίθων.
Συμπτωματολογία
Πολλές φορές, η χολολιθίαση μπορεί να είναι ασυμπτωματική, και να βρεθεί τυχαία σε προληπτικό έλεγχο. Σε άλλες περιπτώσεις, η χολολιθίαση μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Δυσπεψία
- Εμέτους
- Έντονο πόνο μικρής μέχρι μεγάλης έντασης που εντοπίζεται στη δεξιά άνω περιοχή της κοιλιάς.
- Ίκτερο (κιτρίνισμα δέρματος) που συνοδεύεται από φαγούρα, αποχρωματισμό κοπράνων και υπέρχρωση ούρων.
- Οξεία χολοκυστίτιδα , δηλαδή φλεγμονή της χοληδόχου κύστης.
- Οξεία παγκρεατίτιδα, που θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη επιπλοκή και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του ασθενούς.
Πώς διαγιγνώσκεται η χολολιθίαση;
Η διάγνωση της χολολιθίασης τίθεται εύκολα, με υπερηχογράφημα της περιοχής. Το υπερηχογράφημα θεωρείται η εξέταση εκλογής για τις συγκεκριμένες παθήσεις, καθώς παρέχει ιδιαίτερα υψηλή ευκρίνεια.
Συνήθως η χολολιθίαση αποτελεί τυχαίο εύρημα σε προληπτικό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας. Για την πραγματοποίηση του υπερηχογραφήματος απαιτείται νηστεία τουλάχιστον 6 ωρών. Σε περιπτώσεις υποψίας μετακίνησης των πετρών από τη χοληδόχο κύστη παρακάτω, στον χοληδόχο πόρο, τότε πραγματοποιείται εξειδικευμένη μαγνητική τομογραφία (MRCP).
Θεραπεία κι αντιμετώπιση
Στην περίπτωση που έχουμε διαγνωστεί με χολολιθίαση και έχουμε οποιοδήποτε σύμπτωμα, τότε η χειρουργική αντιμετώπιση είναι μονόδρομος. Εάν η ανακάλυψη της χολολιθίασης αποτελεί τυχαίο εύρημα, κι έχουμε μικρές πέτρες, τότε συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπιση. Αυτό γίνεται διότι θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες, και μπορεί να προκαλέσουν εύκολα παγκρεατίτιδα. Επικίνδυνες θεωρούνται και οι μεγάλες πέτρες, καθώς μπορούν να φρακάρουν τη ροή της χολής από τη χοληδόχο κύστη στο έντερο και να οδηγήσουν στη δημιουργία αποστήματος εντός της κύστης. Αν η χολολιθίαση αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να οδηγήσει σε ιδιαίτερα δυσάρεστες καταστάσεις για τον ασθενή.
Οριστική λύση της χολολιθίασης είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομη, δηλαδή η ολική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Αυτή πραγματοποιείται μέσω τριών μικρών τομών 0,5 – 1cm, μέσα από τις οποίες εισέρχονται τα ειδικά, λεπτά εργαλεία. Η λαπαροσκοπική επέμβαση αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης γίνεται υπό από γενική αναισθησία. Η επέμβαση είναι σχετικά ανώδυνη και αναίμακτη. Ο ασθενής εξέρχεται αυθημερόν, ή μια μέρα μετά από το χειρουργείο, και επιστρέφει σύντομα στις δραστηριότητές του.
Ο καταρτισμένος Γενικός Χειρουργός Κυρίτσης Αλέξανδρος έχει εκπαιδευτεί στον τομέα της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στα κορυφαία Νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου King’s College Hospital London, Manchester Royal Infirmary και Chesterfield Royal Hospital. Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα χολολιθίασης μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του, για άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση.